ni to..., ni to...
  • krzyczeć po kimś
    12.03.2016
    12.03.2016
    Zdarza mi się słyszeć, zwłaszcza wśród moich znajomych z południa Polski, formę krzyczeć po kimś zamiast krzyczeć na kogoś. Z początku podejrzewałem, że jest to element śląskiej gwary, ale później zdarzało mi się napotykać tę formę także u mieszkańców innych rejonów kraju. Żaden ze słowników, które przeglądałem, nie wspomina o krzyczeniu po kimś. Stąd moja prośba o wyjaśnienie, skąd w języku wzięła się ta forma i czy można uznać za poprawne jej stosowanie.
  • mania i Dania
    4.12.2005
    4.12.2005
    Czy jest jakaś zasada wymowy zbitki ni wewnątrz wyrazu? Przykładowo: [ańoł] czy [ańjoł]? [amońak] czy [amońjak]? [mańera] czy [mańjera]? [końak] czy [końjak]? [interweńować] czy [interweńjować]? Jeżeli chodzi o zakończenie wyrazów na -nia, to problemów raczej nie ma. Ale jeżeli chodzi o wymowę tej zbitki wewnątrz wyrazu, nigdzie nie znalazłem informacji na ten temat. Czyżby polegało to na intuicyjnym rozpoznawaniu, który wyraz jest polski, a który obcego pochodzenia?
  • Niektóre cechy fonetyczne Podhala

    5.01.2022

    Dzień dobry.


    W zawiązku z podróżami świątecznymi zawitałem po raz pierwszy do rodziny na Podhale i uderzyła mnie jedna rzecz. Mianowicie, bardzo dużo osób tutaj samogłoskę [e] wymawia jak [y]. Dla przykładu, ser -> [syr], mleko -> [mlyko], nie -> [niy]. Moje pytanie brzmi skąd taka tendencja?

    Z góry dziękuję za odpowiedź i życzę szczęśliwego nowego roku!

  • Ortografia: partykułoprzysłówek, śniegodeszcz
    12.07.2016
    12.07.2016
    Szanowni Państwo,
    czy wyraz partykuło-przysłówek jest utworzony zgodnie z zasadami ortografii? Chyba nie dopuszcza się zapisu złożenia rzeczowników z interfiksem i łącznikiem naraz. Swoją drogą, zasady dotyczące tych złożeń wydają się niepraktyczne. Jeśli coś jest ni to śniegiem, ni to deszczem, to właściwie powinno być śniegiem-deszczem, nie śniegodeszczem, ani śniego-deszczem, prawda?

    Z wyrazami szacunku
    Czytelnik
  • PołomiaPołomi
    22.02.2016
    22.02.2016
    Niedaleko Strzyżowa w woj. podkarpackim znajduje się wioska o nazwie Połomia. Jak się tę nazwę odmienia? Piszemy w Połomii czy może w Połomi? Tę drugą formę widzę nieraz na różnych szyldach – czy jednak Połomia nie odmienia się (albo: nie powinna się odmieniać) jak np. Maria? Z czego to wynika?
    Łączę wyrazy szacunku,
    A.K.
  • Dlaczego wyrazy dzisiaj i wczoraj są nieodmienne?

    28.12.2021

    Szanowni Państwo,

    jutro, będzie futro lecz nie przejmuj się jutrem i futrem. Jutrojest odmienne. Zwyczaj, ruczaj, poraj... Zwyczajem, ruczajem, porajem – wszystko łatwo się odmienia i brzmi podobnie do dzisiaj. Dlaczego więc dzisiaj jest oporne?  O dzisiaju nawet nie myśl, wczorajem też nie warto się przejmować, liczy się tylko jutro

    Proszę o wyjaśnienie nieodmienności tego słowa.

    Jarek z Lublina

  • O pisowni i odmianie nazwy własnej iPhone
    21.03.2019
    21.03.2019
    Dzień dobry,
    prowadzę serwis technologiczny, w którym często opisujemy telefony marki Apple – iPhone’y. Wiąże się z tym sporo problemów.
    1. Zastanawia mnie, czy na początku zdania zaczynającego się od słowa iPhone powinniśmy zapisywać nazwę modelu małą czy dużą literą (zmieniając wówczas zapis nazwy własnej). Przykładowe zdanie: iPhone XS Max oferuje dwa aparaty.
    2. Bardzo proszę o przypomnienie zasad poprawnej odmiany słowa iPhone.
    3. Czy można używać spolszczonego ajfona?
    Pozdrawiam
  • program do odmiany imion
    1.03.2002
    1.03.2002
    Chciałbym napisać program do odmiany imion przez przypadki. Gdzie mógłbym znaleźć algorytm do tego celu?
    Pozdrawiam
    Andrzej
  • przecinek przed powtórzonym czy
    14.07.2003
    14.07.2003
    Dzień dobry,
    Kolejny raz zamieszczam pytanie o przecinek przed słowem czy. Chodzi o sytuację, w której pierwsze wystąpienie tego słowa wprowadza zdanie podrzędne, a drugie łączy człony tego zdania. Np. „Nie wiem, czy mam tu postawić przecinek(,) czy nie”. W różnych źródłach spotykam się z różnymi wersjami. Na przykład w odpowiedziach Poradni przecinek przed drugim czy występuje, a z kolei profesor Miodek pisze, że tak być nie powinno („Zapytał, czy napije się kawy czy herbaty”). Czy jest to jakoś zróżnicowane (tzn. w pewnych przypadkach stawiamy przecinek, a w innych nie), a może obowiązuje tu dowolność?
  • rzec
    12.05.2008
    12.05.2008
    Bardzo proszę o podanie odmiany czasownika rzec przez osoby w czasie teraźniejszym. Problem mam głównie z pierwszą osobą liczby pojedynczej (rzeczę czy rzekę?) oraz trzecią osobą liczby mnogiej (rzeczą czy rzeką?).
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego